O‘zbekiston Respublikasida sud-huquq tizimini modernizatsiya qilish va odil sudlovni ta’minlash “O‘zbekiston — 2030” strategiyasining eng muhim yo‘nalishlaridan biridir. Bu jarayonda sud tizimi uchun yuqori malakali kadrlarni tayyorlash, ularning kasbiy va axloqiy salohiyatini oshirish hamda xalqaro standartlarga mos ta’lim tizimini joriy etish masalasi dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Prezidentning “Odil sudlov sohasida yuqori malakali kadrlar tayyorlash tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni ushbu sohada tub burilish yasovchi huquqiy asos bo‘lib xizmat qiladi. Farmonning asosiy maqsadlari Farmonning I-bo‘limida kadrlar tayyorlash tizimini yangilashning ustuvor maqsadlari belgilab berilgan. Jumladan: • zamonaviy bilim va ko‘nikmalarga ega sudya va sud xodimlarini tayyorlash; • sudyalik lavozimlariga nomzodlarni saralash va ularning malakasini oshirish; • ta’lim jarayoniga interfaol usullar va “virtual sud” mashg‘ulotlarini joriy etish; • korrupsiyaga qarshi kurash, shaffoflik va halollik tamoyillarini mustahkamlash; • sun’iy intellekt va axborot texnologiyalaridan foydalanish ko‘nikmalarini shakllantirish; • xalqaro ilmiy-ta’limiy hamkorlikni rivojlantirish. Odil sudlov akademiyasi: yangi institut Farmonning eng muhim yangiliklaridan biri — O‘zbekiston Respublikasi Odil sudlov akademiyasining tashkil etilishidir. Akademiya Sudyalar oliy maktabi negizida faoliyat boshlaydi va quyidagi xususiyatlarga ega bo‘ladi: • “bo‘lajak sudyani sudya o‘qitadi” tamoyili asosida ustoz-shogirdlik tizimi joriy etiladi; • Akademiya mustaqil yuridik shaxs maqomiga ega bo‘ladi; • rahbarlik lavozimiga Prezident tomonidan tayinlanadigan rektor boshchilik qiladi; • professor-o‘qituvchilar, prorektorlar va xodimlar uchun Oliy sud tizimidagi imtiyozlar qo‘llaniladi; • ilmiy-tadqiqot ishlari, qonunchilikni takomillashtirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqiladi. Sudyalarni qayta tayyorlash tizimidagi islohotlar 2025-yil 1-oktabrdan boshlab sudyalikka nomzodlarni tayyorlash olti oylik kasbiy qayta tayyorlash kurslari asosida amalga oshiriladi. Bu jarayonning asosiy jihatlari: • o‘qish davlat granti asosida tashkil etiladi; • tinglovchilar stipendiya bilan ta’minlanadi; • psixologik, chet tillari va huquqiy testlar, yozma imtihon hamda suhbatdan iborat tanlov o‘tkaziladi; • ta’lim “nazariya — amaliyot — imitatsiya” tamoyili asosida olib boriladi; • yakuniy attestatsiya imtihonidan muvaffaqiyatli o‘tganlarga sertifikat beriladi. Malaka oshirishning yangicha yondashuvlari Farmonga muvofiq, amaldagi sudyalar va sud apparati xodimlari uchun majburiy malaka oshirish kurslari joriy etiladi. Masalan: • besh yilga tayinlangan sudyalar — har ikki yilda ikki haftalik kurs; • o‘n yilga tayinlangan sudyalar — har uch yilda ikki haftalik kurs; • muddatsiz tayinlangan sudyalar — har uch yilda bir haftalik kurs; • rahbarlik lavozimlari uchun zaxirada bo‘lgan sudyalar — ikki oylik maxsus kurs. Akademiyada magistratura dasturlari 2026/2027 o‘quv yilidan boshlab Akademiyada “Sud faoliyati” yo‘nalishi bo‘yicha amaliy magistratura dasturi joriy etiladi. Ta’lim kunduzgi va kechki shakllarda bo‘lib, bir yil davom etadi. Bitiruvchilar davlat namunasidagi diplom bilan taqdirlanadi. Xulosa Mazkur Farmon sud-huquq tizimida kadrlar siyosatini tubdan yangilashga qaratilgan tarixiy hujjatdir. Odil sudlov akademiyasining tashkil etilishi, qayta tayyorlash va malaka oshirishning yangi tizimi, zamonaviy ta’lim va ilmiy-tadqiqot yondashuvlari sud tizimining mustaqilligini, xolisligini va professional darajasini oshirishga xizmat qiladi. Shubhasiz, bu islohotlar sud hokimiyatining jamiyatdagi nufuzini mustahkamlab, O‘zbekistonda huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini barpo etishga muhim hissa qo‘shadi. Farg‘ona tumanlararo iqtisodiy sudi raisi T.Mamatojiev Farg‘ona tumanlararo iqtisodiy sudi sudyasi X.Jamoliddinov